Wyróżnia się pięć podstawowych zmysłów: słuch, węch, smak, wzrok i dotyk. Obecne technologie informatyczne umożliwiają komunikację dźwiękową i wizualną. Wśród trendów rozwojowych znalazła się haptyka, czyli technologia, która do kontaktu z użytkownikiem wykorzystuje zmysł dotyku. Z tego artykułu dowiesz się, jak działa technologia haptyczna oraz poznasz przykłady jej zastosowania.
Haptic feedback, czyli technologia haptyczna
Choć pojęcie technologii haptycznej dla większości społeczeństwa może brzmieć obco, przez co haptyka postrzegana jest jako kolejna wymyślna innowacja, to należy zauważyć, że z jej osiągnięć korzystają użytkownicy na całym świecie. Do komunikacji z użytkownikiem wykorzystywane są bowiem wibracje lub drgania. Zatem technologię haptyczną zastosowano już w tradycyjnych telefonach, które wibrowały podczas połączenia lub przychodzącej wiadomości. I oto istota technologii haptycznej – wykorzystanie zmysłu dotyku użytkownika, aby zwrócić jego uwagę i przekazać mu jakąś informację. Obecne smartfony wykorzystują zmysł dotyku użytkownika do obsługi urządzenia. Trend rozwojowy w tej dziedzinie dąży jednak do tego, aby urządzenie mogło przekazać drgania użytkownikowi, zatem chodzi tu o sprzężenie zwrotne. Taką funkcję posiadają już gamepady, co chętnie wykorzystują producenci gier. Zastosowana technologia haptyczna może za pomocą wibracji informować o zbliżającym się zagrożeniu lub imitować nierówną nawierzchnię, gdy gracz zjedzie podczas wyścigu z dedykowanej trasy. Haptyka znalazła zastosowanie także w sytuacjach życia codziennego. Podczas wielogodzinnej jazdy samochodem, kierowca narażony jest na przemęczenie, a nawet zaśnięcie przed kierownicą. Przed tak niebezpiecznym incydentem chronią zamontowane na krawędziach pasa elementy, które wywołują drgania, gdy samochód na nie najedzie.
Haptyka w rozrywce
W rozwoju technologii haptycznej upatruje się możliwości ulepszenia wrażeń, które oferuje wirtualna rzeczywistość. To, czego brakuje graczom to odczucia fizyczne, które mogłyby urzeczywistnić emocjonujące rozgrywki, wciągające fabuły i szczegółowe grafiki. Już teraz na rynku dostępne są kamizelki haptyczne, które zapewniają wysokiej jakości wrażenia dotykowe, dzięki którym gracze mogą, choć częściowo odczuć poniesione obrażenia lub przyjęte ciosy.
Haptyka w medycynie
Największe nadzieje w rozwoju technologii haptycznej pokłada branża medyczna. Obecnie na rynku dostępne są już protezy bioniczne lub mioelektryczne, które odbierają impulsy wytwarzane przez mięśnie i przetwarzają je na ruch protez, dzięki czemu możliwe jest uzyskanie naturalnego ruchu dłoni lub stopy, a także precyzyjne chwytanie przedmiotów. Technologia haptyczna to natomiast szansa na informację zwrotną, czyli przekazanie bodźca z otoczenia do mięśni pacjenta. Obecne protezy umożliwiają jedynie monolog ich użytkownika, tymczasem haptyka to szansa na stworzenie komunikacji pomiędzy pacjentem a otoczeniem, która oparta będzie na dialogu. Technologia haptyczna wykorzystywana jest także w ramach edukacji specjalistów branży medycznej. Do tej pory studenci, którzy chcieli poznać zachowanie tkanki podczas zabiegu, zmuszeni byli podjąć ryzyko pracy na żywym organizmie. Obecnie na rynku dostępne są urządzenia, przeznaczone na przykład dla studentów kierunku stomatologicznego, którzy wprawy i umiejętności manualnych nabierają na symulatorach haptycznych, które są w stanie wytworzyć charakterystyczny dla tkanek opór, dzięki czemu ćwiczenia odbywają się w bezpiecznych i powtarzalnych warunkach.
Haptyka w przemyśle
Tworzenie produktów odbywa się w wieloetapowym procesie. Faza projektowa obfituje w wiele błędów, które zidentyfikowane mogą zostać dopiero na etapie testowania prototypu. Jednak jego wytworzenie w zależności od produktu może osiągać zawrotne kwoty. Właśnie dlatego w firmach przemysłowych działy projektowe wyposażone są w zaawansowane oprogramowania, które pokazują wielowymiarowe modele oraz umożliwiają symulację ich użytkowania. Dzięki technologii haptycznej możliwe są również doznania dotykowe związane z użytkowaniem prototypu. Firma inwestując w urządzenia haptyczne, oszczędza czas i pieniądze, które musiałaby przeznaczyć na wyprodukowanie prototypu.