Wychowanie dziecka to ogromna odpowiedzialność. Rodzic dbając o swoją pociechę, martwi się o jej przyszłość. Jak jednak przygotować dziecko do wyzwań i przeszkód, które znajdzie na swojej życiowej drodze, jednocześnie nie odbierając mu beztroskiego dzieciństwa? Samodzielność zawsze była, jest i będzie cenioną umiejętnością. Jej naukę należy zatem rozpocząć możliwie najszybciej – z tego powodu coraz więcej przedszkoli decyduje się oprzeć swój system edukacyjny na metodzie Montessori – poznaj jej zasady.
Wszystko zaczęło się we Włoszech…
W sierpniu 1870 roku we włoskiej gminie Chiaravalle na świat przyszła Maria Montessori. Współczesnym znana jest ze swojej rewolucyjnej myśli pedagogicznej, która choć na początku obejmowała tylko kształcenie dzieci z chorobami psychicznymi, to okazała się wartościowa w edukacji wszystkich dzieci. Ta włoska lekarka sprzeciwiała się systemowi edukacji, który bazuje na dyscyplinie i tłumi przejawianą przez najmłodszych ciekawość świata. W 1907 roku uruchomiła własną placówkę oświatową, w której proces edukacji prowadzono według opracowanej przez nią metody.
Główne założenia metody Montessori
Maria Montessori uważała, że dziecko do szczęśliwego i pełnego rozwoju potrzebuje swobody wewnętrznej, aby móc odkryć swój potencjał i dowolnie go rozwijać. Nauka nie może być przymusem, bowiem takie podejście zabija w dziecku jakąkolwiek chęć edukacji. Lekarka podważała słuszność sadzania dzieci w ławkach, które godzinami zmuszone są do biernego słuchania i odtwórczej pracy. Trudno się z nią nie zgodzić, w końcu jak oczekiwać od młodych ludzi, że wykażą się innowacyjnością, a ich pomysły zrewolucjonizują świat i spowodują rozkwit cywilizacji, skoro od początku wpaja im się utarte schematy i karze za próby wyłamania się ze schematu?
Metoda Montessori odrzuca przyjęty system oceniania, nagradzania i karania. W zamian dąży się do tego, aby dziecko samodzielnie wykształciło w sobie wewnętrzną motywację i samokontrolę. Twórczyni metody za granicę swobody dziecka uznawała interes zbiorowy. Dużą wagę należy także przyłożyć do tworzenia atmosfery koleżeństwa, wsparcia i wzajemnej życzliwości. Metoda Montessori zakłada, że dziecko samo powinno wyznaczać sobie czas na naukę, a także sposób, w jaki tę wiedzę poszerza. Dzięki temu w placówkach, które bazują na założeniach tej metody, uczeń może w dowolnym momencie przerwać naukę, by pochodzić po sali. Nie oznacza to jednak, że proces nauki przypomina chaos. Wręcz przeciwnie. Stanowisko pracy ucznia powinno być uporządkowane i wyposażone w niezbędne pomoce dydaktyczne tak, aby dziecko miało do nich dostęp w każdym momencie.
Dzień w przedszkolu Montessori
W tradycyjnej placówce dzieci w ciemno podążają za nauczycielami. Tymczasem metoda Montessori zakłada odwrócenie tego schematu. Oznacza to, że nauczyciel stanowi wsparcie w procesie poznawczym, którym kieruje samo dziecko. Właśnie dlatego tak istotne jest właściwe dobranie kadry, która jest świadoma swojej roli w kształceniu, jakie oferuje placówka. Każdy dzień w przedszkolu rozpoczyna się powoli, aby każde dziecko miało możliwość aklimatyzacji poprzez rozmowę z dziećmi lub chwilę samotnej obserwacji tego, co za oknem. Po rozpoczęciu dnia przychodzi czas na pracę własną. Dzieci mają do dyspozycji zróżnicowane materiały Montessori, których mogą używać w dowolnych konfiguracjach. Ten etap trwa kilka godzin, podczas których dziecko odkrywa swoje zainteresowania i rozwija posiadane umiejętności. To czas na skupienie i celowe działanie. Dzień w przedszkolu nie może obyć się bez aktywności fizycznej, może to być klasyczna zabawa na dworze lub zaawansowane zajęcia np. z gimnastyki korekcyjnej. Po obiedzie nadchodzi czas na chwilę odpoczynku i wyciszenia, dzieci słuchają muzyki lub bajek. W tym czasie zdarza się, że dzieci zasną. Ci, którzy jednak nie mają ochoty spać, mogą wrócić do porannej pracy własnej lub rozpocząć nowe zajęcia artystyczne. Choć każda placówka może posiadać inny plan dnia, to łączy je jeden cel. Przedszkola Montessori wzmacniają w dzieciach poczucie sprawczości, samodzielności i przykładają dużą wagę do tego, by dziecko w tym okresie poznawało świat w wybrany przez siebie sposób.